XƠ GAN DO RƯỢU: TRIỆU CHỨNG, ĐIỀU TRỊ VÀ CÁCH PHÒNG NGỪA

Xơ gan do rượu là gì?

Xơ gan do rượu là tình trạng tổn thương gan mạn tính kéo dài do uống bia rượu. Đây là bệnh lý về gan liên quan đến cồn nguy hiểm nhất, xảy ra sau một thời gian dài uống quá nhiều rượu. Các mô sẹo hình thành từ những tổn thương do rượu và âm thầm phát triển, chúng dần dần chiếm hết không gian sống của các tế bào khỏe mạnh trong gan. Theo thời gian, gan mất đi chức năng tự tái tạo, thải độc, cũng như không tạo đủ protein cho cơ thể. Tuy nhiên, nếu người bệnh phát hiện sớm và dừng bia rượu chức năng gan vẫn có thể duy trì tốt.

Tại sao uống rượu nhiều gây xơ gan?

Ethanol có trong bia rượu bản chất là chất không độc nhưng khi vào gan chất này chuyển hóa thành Acetaldehyde, đây là chất gây độc, chính vì vậy nếu uống nhiều bia rượu dù là loại nào thì cũng sẽ gây độc với gan. Hậu quả từ viêm gan đến xơ gan là xuất hiện các vết sẹo ở mô gan, dẫn đến suy giảm chức năng gan.

 Quá trình phát triển của bệnh xơ gan do rượu.

Nguy cơ xơ gan do uống rượu là bao nhiêu?

Theo thống kê, khoảng 10 – 20% người bệnh xơ gan là do nghiện rượu nặng. Tiến trình phát triển bệnh qua 3 giai đoạn:

- Gan nhiễm mỡ: Hiện tượng tích tụ chất béo trong tế bào gan, làm phình gan. Đây là tình trạng về gan phổ biến nhất do rượu gây ra.

- Viêm gan do rượu: Là tình trạng viêm cấp tính hoặc mạn tính, tế bào gan chết đi, để lại sẹo vĩnh viễn.

- Xơ gan do rượu: Các mô gan bình thường bị phá hủy, gan trở nên cứng, sưng và suy giảm chức năng.

Triệu chứng xơ gan do rượu

Trước khi xuất hiện các triệu chứng đầu tiên, có thể gan đã hoạt động bất thường trong một thời gian dài. Các biểu hiện xơ gan do rượu thường phát triển ở những người trong độ tuổi từ 50 tuổi và phụ thuộc vào thời gian bắt đầu uống rượu và mức độ uống nhiều hay ít. Cụ thể như sau:

1. Giai đoạn gan nhiễm mỡ

Đây là giai đoạn đầu tiên của xơ gan do rượu, bệnh thường chưa có các triệu chứng chính vì thế người bệnh thấy chủ quan và tiếp tục uống bia rượu. Lúc này, sự tích tụ chất béo bên trong tế bào gan sẽ làm gan phình ra, cũng có thể gây tức nhẹ vùng hạ sườn bên phải. Người bệnh cũng có thể thấy mệt mỏi, chán ăn.

2. Viêm gan do rượu

- Khi việc lạm dụng rượu đã gây viêm gan, sẽ dẫn đến các triệu chứng như:

- Đau tức nặng vùng gan

- Đôi khi có sốt nhẹ

- Mệt mỏi

- Buồn nôn và nôn ói

- Mất cảm giác ăn ngon miệng

- Nước tiểu vàng, có thể có vàng da và củng mạc mắt vàng

3. Xơ gan do rượu

Đây là giai đoạn nặng nhất, gan đã bị tổn thương và không thể phục hồi. Triệu chứng xơ gan do rượu lúc này bao gồm:

- Tăng áp lực tĩnh mạch cửa

- Lá lách to có thể gây tức ở hạ sườn bên trái

- Suy dinh dưỡng

- Chảy máu tiêu hóa như nôn ra máu, đại tiện phân đen

- Cổ trướng

- Suy thận

- Lú lẫn (bệnh não do gan)

- Ung thư gan

Ngoài ra, xơ gan do rượu còn có thể làm xuất hiện các dấu hiệu như: Dễ bị bầm tím, nổi các đốm đỏ trong lòng bàn tay, kém tập trung…

Biến chứng nguy hiểm của xơ gan do rượu

Xơ gan do rượu không chỉ làm suy giảm các chức năng quan trọng của gan (thải độc, chuyển hóa các chất, đông máu..) mà còn dẫn đến rất nhiều biến chứng nguy hiểm như:

 Vàng da, một trong những biến chứng có thể gặp phải ở người mắc bệnh xơ gan do rượu.

- Vàng da, vàng mắt

- Mất trương lực cơ (teo cơ)

- Xuất huyết tiêu hóa: Do vỡ giãn tĩnh mạch thực quản hoặc dạ dày. Biến chứng này là hậu quả của tình trạng tăng áp lực tĩnh mạch cửa do xơ gan rượu

- Nhiễm trùng dịch cổ trướng: Xảy ra khi dịch ổ bụng bị nhiễm khuẩn

- Tràn dịch đa màng: màng phổi, màng tim

- Bệnh não gan (nặng là hôn mê gan): Khi chức năng gan suy giảm, gây tích tụ chất độc và các chất trung gian chuyển hóa khác trong máu, não bộ và hệ thống thần kinh trung ương sẽ bị tổn thương

- Hội chứng gan thận, ung thư gan…

Những biến chứng này không chỉ gây tốn kém về kinh tế, khó khăn trong quá trình chăm sóc và điều trị mà còn nguy hiểm tới tính mạng người bệnh.

Cách điều trị xơ gan do rượu bia

Hai mục tiêu chính trong điều trị xơ gan do rượu là: giúp người bệnh cai rượu và cải thiện sức khỏe gan.

1. Hạn chế uống rượu

 

 Hạn chế rượu bia là yếu tố quan trọng trong điều trị xơ gan do rượu.

Hạn chế rượu bia là điều tiên quyết trong lộ trình điều trị xơ gan rượu. Điều này có tác dụng hỗ trợ điều trị và ngăn ngừa bệnh tiến triển nặng. Đối với người nghiện rượu nặng, việc ngừng uống đột ngột sẽ dẫn đến các vấn đề như: lo lắng, mệt mỏi, đau đầu, buồn nôn, kích động… Lúc này, người bệnh sẽ được chỉ định dùng thuốc, dịch truyền tĩnh mạch hoặc thuốc an thần cho đến khi hoàn tất quá trình cai nghiện rượu. Thông thường, người bệnh sẽ cảm thấy những cải thiện tích cực sau khoảng 3 tháng giảm rượu bia.

2. Chăm sóc hỗ trợ (thói quen ăn uống, sinh hoạt)

Người nghiện rượu lâu dài thường có suy dinh dưỡng do thiếu calo, thiếu chất đạm và vitamin cùng khoáng chất, vì thế cần bổ sung các nguồn dinh dưỡng này qua con đường ăn uống. Sữa là sản phẩm tốt và đầy đủ các chất, thích hợp cho người xơ gan.

Người bệnh có thể phục hồi sau khi mắc xơ gan do rượu không?

Khi đã mắc xơ gan do rượu, các mô tế bào gan của người bệnh không thể khôi phục lại như ban đầu. Các phương pháp điều trị, thay đổi thói quen sống và sinh hoạt chỉ có tác dụng ngăn ngừa bệnh tiếp tục phát triển, giảm nguy cơ biến chứng. Ở những trường hợp nhẹ, nếu được kiểm soát tốt, người bệnh xơ gan do rượu có thể tận hưởng cuộc sống như người bình thường.

Nguồn: BV Tâm Anh