BỆNH MẠCH VÀNH NHỮNG VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM

Đăng lúc: 15:59:54 27/09/2022 (GMT+7)

Bệnh mạch vành là dạng bệnh tim mạch phổ biến nhất ở người lớn, là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới. Tại Việt Nam, tỷ lệ bệnh nhân tử vong do suy mạch vành khá cao, chiếm từ 11% – 36% và đang có dấu hiệu tăng dần mỗi năm.

1.Bệnh mạch vành là gì?

Bệnh mạch vành hay suy mạch vành là tình trạng các mạch máu chính cung cấp máu cho tim bị hẹp hoặc tắc nghẽn do mảng xơ vữa, khiến lưu lượng máu đến tim giảm đi.

Bệnh có 2 thể là hội chứng động mạch vành cấp và bệnh động mạch vành mạn:

- Hội chứng động mạch vành cấp là tình trạng bao gồm cơn đau thắt ngực không ổn định và nhồi máu cơ tim cấp, xảy ra do mạch vành bị tắc nghẽn hoàn toàn, cấp tính do mảng xơ vữa bị nứt vỡ hoặc do huyết khối.

- Ngược lại, bệnh mạch vành mạn thường xảy ra âm thầm và tiến triển trong nhiều thập kỷ. Triệu chứng của bệnh xuất hiện và tăng dần khi diễn tiến của hẹp mạch vành nặng lên theo thời gian.

2.Dấu hiệu bệnh mạch vành thường gặp

Cơn đau thắt ngực hoặc khó thở khi gắng sức là dấu hiệu thường gặp nhất trong bệnh mạch vành. Người bệnh có cảm giác nặng, nghẹn, thắt, bóp nghẹt ở trong lồng ngực, thường bên ngực trái hoặc sau xương ức. Tình trạng này xảy ra khi gắng sức, đi bộ leo dốc, căng thẳng, stress, cơn đau kéo dài vài phút (3 – 5 phút), thường dưới 15 phút và hiếm khi xảy ra chỉ vài giây. Cơn đau thường lan lên cổ, hàm, hai vai, cánh tay trái hoặc lan sau lưng. Đặc biệt cơn đau giảm khi ngồi nghỉ hoặc ngậm thuốc nitrate.

Nếu cơn đau kéo dài trên 15 phút, xảy ra lúc nghỉ là có khả năng đã bị nhồi máu cơ tim cấp, cần đến bệnh viện ngay để được điều trị tích cực sớm.

Ngoài ra còn có các dấu hiệu khác gợi ý suy mạch vành như:

- Khó thở

- Hụt hơi

- Chóng mặt

- Hồi hộp tim đập không đều,…

3.Nguyên nhân gây ra các bệnh lý về mạch vành

Nguyên nhân thường gặp nhất của bệnh lý mạch vành là do mảng xơ vữa làm nghẽn lòng động mạch vành. Các yếu tố nguy cơ chính làm tăng xơ vữa động mạch gồm:

- Tình trạng cao huyết áp

- Bệnh đái tháo đường

- Rối loạn lipid máu

- Hút thuốc lá

benh-hep-dong-mach-vanh.jpg

Cholesterol tích tụ tạo nên các mảng bám trong thành động mạch, gây tắc nghẽn và dẫn tới hẹp hoặc tắc mạch vành

Ngoài ra, những người có các yếu tố dưới đây dễ tăng nguy cơ bị bệnh động mạch vành:

- Tuổi cao

- Tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch sớm

- Thừa cân – béo phì

- Lối sống ít vận động

- Thường xuyên stress

- Chế độ ăn uống không lành mạnh

- Chứng ngưng thở lúc ngủ

- Một số bệnh nội khoa như suy thận mạn, bệnh tự miễn (viêm khớp dạng thấp, Lupus ban đỏ, xơ cứng bì,..), rối loạn lipid máu gia đình,… cũng làm tăng cao nguy cơ mắc bệnh xơ vữa động mạch.

4.Bệnh mạch vành có nguy hiểm không?

Bệnh động mạch vành có khả năng dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như:

- Đột tử: khoảng 30 %– 50% bệnh nhân nhồi máu cơ tim cấp bị đột tử trước khi đến bệnh viện.

- Bệnh suy tim : do thiếu máu cục bộ cơ tim kéo dài hoặc sau nhồi máu cơ tim, làm tim to, co bóp kém, hở van tim.

- Hở van tim nặng do đứt dây chằng van tim, sa lá van, dãn vòng van hay tâm thất trái co bóp bất thường. Cuối cùng làm cho tim ngày càng to ra và suy tim tiến triển nặng thêm.

- Rối loạn nhịp tim: như blốc nhĩ thất (cần đặt máy tạo nhịp), rung nhĩ (dễ đưa đến nhồi máu não), ngoại tâm thu thất do sẹo cơ tim nhồi máu; nguy hiểm hơn là nhịp nhanh thất hoặc rung thất đưa đến đột tử.

5.Cách phòng tránh bệnh mạch vành

- Tuân thủ lối sống lành mạnh

- Đây là biện pháp hữu hiệu nhất để phòng tránh các bệnh lý tim mạch, trong đó có bệnh mạch vành.

- Ngưng hút thuốc lá, tránh hút thuốc lá thụ động

- Thể dục thường xuyên, tối thiểu 30 – 45 phút mỗi ngày, các ngày trong tuần. Có thể đi bộ, chạy bộ, chạy xe đạp, bơi lội, đánh cầu lông, bóng bàn, đánh golf, tập yoga, thể dục nhịp điệu, thiền,.. tùy theo tình trạng sức khỏe mỗi người; tránh căng thẳng trong cuộc sống và công việc.

- Giảm cân nếu dư cân, béo phì (khi BMI >23): đặt mục tiêu giảm từ 5% đến 7% cân nặng trong vòng mỗi 6 tháng đến khi đạt cân nặng lý tưởng (BMI từ 18 – 22)

6.Người trẻ tuổi có nguy cơ mắc bệnh mạch vành không?

- Mặc dù bệnh chủ yếu xảy ra ở người lớn tuổi, nhưng những năm gần đây nhóm đối tượng trẻ tuổi (đặc biệt là những người trong độ tuổi 40-45) được chẩn đoán mắc bệnh ngày càng gia tăng. Nguyên nhân chủ yếu là do tình trạng thừa cân béo phì, lối sống ít vận động, chế độ ăn uống/sinh hoạt thiếu khoa học và hút thuốc lá ở người trẻ tuổi.

- Một nguyên nhân khác chính là đa số người trẻ quan niệm bệnh mạch vành chỉ gặp ở người lớn tuổi. Thế nên, họ không quan tâm đến những yếu tố nguy cơ của bệnh, không tầm soát phát hiện bệnh sớm, khiến hiệu quả điều trị không cao.